…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 
 
                          
 
 
 
ENERJİ SİSTEMLERİ  
 
ENERJİNİN OLUŞTURULMASINDA EFORUN SÜRESİ VE ŞİDDETİNE GÖRE FARKLI 
ENERJİ KAYNAKLARINA BAŞ VURULUR . 
 
BU ENERJİ KAYNAKLARININ SİSTEMİ : 
 
 
                         
    
 
ANAEOROBİK YOL : BELLİ BİR FİZİKSEL EFORUN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ 02 ORGANİZMAYA YETERLİ ORANDA SOKULAMIYOR , TAŞINAMIYOR VEYA İŞLEME GİREMİYORSA BU YOLLA ENERJİ OLUŞTURULMASINDAKİ  
OLUMSUZLUK DURUMUNA ANAEROBİK YOL DENİR . 
 
İKİ AŞAMADA GERÇEKLEŞİR : 
 
1 . ALAKTİK ANAEROBİK METEBOLİZMA : 
 
KISA SÜRELİ YOĞUN EFORLAR SIRASINDA GEREKLİ ENERJİNİN BİR KISMI KASLARDA BULUNAN ENERJİ YÖNÜNDEN ZENGİN BİLEŞİK FOSFAT’LARDAN KARŞILANMAKTADIR . 
A .T . P ( ADENOZIN TRI FOSFAT ) – SAĞLADIĞI ENERJİ 1 – 2 SANİYEDİR . 
C . P : SAĞLADIĞI ENERJİ 5 – 8 SANİYEDİR . 
 
2 . LAKTİK ANAEROBİK METEBOLİZMA : 
 
YÜKSEK ENERJİLİ FOSFAT DEPOLARI TÜKENMEYE BAŞLAYINCA ANAEROBİK GLİKOZ İŞLEMİ DEVREYE GİRER . BU SİSTEMDE SADECE KARBONHİDRATLAR ENERJİ KAYNAĞIDIR . BU ENERJİ YOLU GLİKOJENİN OKSİJEN SÖZ KONUSU OLMADAN PARÇALANMASI ( GLİKOZ ) İLE GERÇEKLEŞİR . BU SİSTEMDE A . T . P OLUŞUMUNUN YANINDA LAKTİK ASİT DE ORTAYA ÇIKAR .  
 
 
 
SPORDA HAREKETLİLİK VE ESNEKLİK 
  
SPORDA HAREKETİN VİRTİOTESİNİ OLUŞTURAN ÖZELLİKLERDEN BİRİSİDE ESNEKLİK VE HAREKETLİLİKTİR . ESNEKLİK GENELDE BİR EKLEM ETRAFINDAKİ DOKULARIN HAREKET SERBESLİĞİDİR . ESNEKLİĞİN GELİŞMESİNİ SAĞLAYAN ANA UNSUR ANTRENMANDIR . ANTRENMAN SÜRESİNCE DİNAMİK VE STATİK HAREKETLER YAPILMAKTADIR . 
 
DİNAMİK HAREKETLER ( HAREKETLİ ) : KASLARIN ISITILMASI VE UYGUN VÜCUT ISISINA ULAŞMAK İÇİN YAPILAN HAREKETLERDİR . 
 
STATİK HAREKETLER ( SABİT ) : KASLARIN GERDİRİLEREK ESNEKLİĞİN KISA ZAMANDA GELİŞMESİNİ SAĞLAMAK , UZUN SÜRE YARARLI ETKİSİNİ KORUMAK , MAKSİMAL KUVVET İLE KAS FİBİRİLLERİNİ ARTIRMAKTIR . 
 
                        
 
HAREKETLİLİK GELİŞİMİ DEĞİŞİK FAKTÖRLERDEN ETKİLENEBİLİR . 
BUNLAR : 
 
1 . KASIN GEVŞEME YETENEĞİ . 
2 . KAS / TENDON ESNEKLİĞİ . 
3 . LİGAMENT ESNEKLİĞİ . 
4 . ZIT YÖNLÜ ÇALIŞAN ( ANTİGONİST ) KASLARIN AKTİF ÇALIŞMADA KARŞI KOYMA KUVVETİ . 
5 . YAŞ VE GELİŞİM DEVRESİ . 
6 . YAPISAL ENGELLER . 
7 . GEREKLİ HAREKETİN TEKNİK OLARAK GELİŞTİRİLMEMİŞ OLUŞU . 
8 . YAKIN ZAMANDA GEÇİRİLEN BÜYÜK SAKATLIKLAR SONUCU OLUŞAN VE ELASTİK ÖZELLİĞİ SINIRLI BAĞ DOKULARI . 
9 . NORMAL DURUŞ POZİSİYONUNDA YAPISAL DURUM ( İSKELET YAPISI ) 
10 . EKLEM , KIKIRDAK YÜZEYİNİ BOZAN DURUMLAR ( ARTOZLAR ) 
11 . ÇEVRESEL ORTAM . 
12 . YAPISAL ORTAM . 
      A . ISI . 
          ( 1 ) SICAK . 
          ( 2 ) SOĞUK . 
      B . ANTRENMAN SAATİ . 
      C . İÇ VE DIŞ ÇEVRESEL ETKENLER . 
      D . KIYAFET . 
 
 
HAREKETLİLİĞİ GELİŞTİRME YÖNTEMLERİ  
 
DAĞCILIKTA HAREKETLİLİĞİ GELİŞTİRME ANTRENMAN SİSTEMLERİNE BAĞLIDIR . 
ANTRENMANLAR YALINIZ YAPILABİLDİĞİ GİBİ GURUP OLARAKTA YAPILABİLİR. 
 
                      
 
 
DAYANIKLILIK  
 
DAYANIKLILIK : UZUN SÜRELİ SPORTİF AKTİVİTELERDE SPORCUNUN YORGUNLUĞA KARŞI KOYMADAKİ KAPASİTESİDİR.

SPOR DALINDAKİ GÖRÜNÜMÜ AÇISINDAN 
- TEMEL DAYANIKLILIK  
- ÖZEL DAYANIKLILIK

KATILAN KAS GRUBUNUN MİKTARI AÇISINDAN 
- GENEL KAS DAYANIKLILIĞI  
- LOKAL KAS DAYANIKLILIĞI

KAS ENERJİ METEBOLİZMASI AÇISINDAN 
- AEROBİK DAYANIKLILIK 
- ANAEROBİK DAYANIKLILIK

EFORUN UYGULANIŞI BİÇİMİ AÇISINDAN 
- DİNAMİK DAYANIKLILIK  
- STATİK DAYANIKLILIK

EFORUN SÜRECİ AÇISINDAN 
- KISA SÜRELİ DAYANIKLILIK 
- ORTA SÜRELİ DAYANIKLILIK  
- UZUN SÜRELİ

KASLARIN KASILMA BİÇİMLERİ

KASLAR FİZYOLOJİK AÇIDAN İNCELENDİĞİNDE İKİ KASILMA TİPİ GÖSTERİR . 
1 . TEK KASILMA . 
2 . TEKTANİK KASILMA . 
DAĞCILIKTA ( SPORTİF TIRMANIŞ ) DAHA ÇOK TEK KASILMALARA  
RASTLANILMAKTADIR . 
 
TEK KASILMA ÇEŞİTLERİ 
 
 
                         
 
 
 
1 . İZOMETRİK KASILMA : 
BU TÜR KASILMALARDA KASDA DIŞTAN GÖRÜLEBİLECEK HERGANGİ BİR UZUNLUK DEĞİŞMESİ OLMAZ FAKAT GERGİNLİK ARTAR . KAYAYA ASILI KALMAK VS . İZOMETRİK ANTRENMANLAR 10 DK.İLE SINIRLANDIRILMALIDIR .  
 
2 . KONSANTRİK KASILMA : 
BİR KAS VEYA KAS GRUBUNUN KASILMA SÜRESİNCE BOYUNUN KISALARAK ÇALIŞMASI ŞEKLİNDEDİR . 
 
3 . İZOTONİK KASILMA : 
BU TÜR KASILMALARDA KASIN GERİLİMİ ( TONÜS ) AYNI KALIRKEN BOYU KISALIR .TEK VEYA ÇİFT KOL İLE KAYAYA DOĞRU VÜCUDU YUKARI ÇEKMEK VS. 
 
4 . OKSOTONİK KASILMA : 
SPORTİF KASSAL EYLEMLER GENELLİKLE İZOMETRİK VE İZOTONİK KASILMALARIN BİR BİRİLERİNİ TAKİP ETMESİDİR . İTME - ÇEKME VS . 
 
5 . İZOKİNETİK KASILMA : 
KASIN KASILMASINI BOZMADAN YAPILAN HAREKETTİR . DAĞCILIKTA PEK KULLANILMAZ . SERBEST SİTİL YÜZÜCÜLER TARAFINDAN KULLANILMAKTADIR . 
 
6 . EKSANTRİK KASILMA : 
ASILI BULUNAN KASIN DÜZ HALE GELMESİDİR . DAĞCILIKTA GENELLİKLE İNİŞLERDE GÖRÜLMEKTEDİR . 
 
 
 

 
AEOROBIK VE ANAEOROBIK ANTRENMANLAR 
 
HER AEROBIK ANTRENMAN; HANGİ SPOR BRANŞI OLURSA OLSUN 10-15 DK . ISINMA PERİODUNA ( WARMUP PERIOD ) AYRILMALI. VÜCUT ISITILDIKTAN SONRA 35-45 DK.ARASI ANAEOROBIK (CARDIO VASCULAR ) ANTRENMAN YAPILMALI. 10-15 DK.SOĞUMA PERİODUNA (COOLDOWN PERIOD ) AYRILMALIDIR.  
 
ISINMA PERİODUNDA AMAÇ; YAVAŞ YAVAŞ KALP ATIM SAYISINI ARTIRARAK KASLARI VE DOLAŞIM SİSTEMİNİ GELECEK YÜKLEMELERE HAZIRLAMAK İÇİNDİR.BU ISINMA; KASLARI,EKLEMLERİ,TENDONLARI VE YUMUŞAK DOKULARIN SAKATLANMASINI ÖNLER. 
 
ANTRENMAN PERİODUNDA AMAÇ ; FAYDALI EGZERSİZ KALP ATIM SAYISINDA ÇALIŞMAYI İÇERİR.BU DEVREDE FASILALI YÜKLENME ( INTERVAL ) YAPILARAK ANAREOBİK SINIR ÇİZGİSİ ARTIRILIR.KALP ATIM SAYISI HİÇBİR ZAMAN 100 / DK.NIN ALTINA VEYA İSTİRAHAAT NABZINA DÜŞÜRÜLMEZ.BU HİÇBİR ZAMAN TAM DİNLENME ( FULL REST ) YAPILMAYACAĞI ANLAMINA GELİR.YÜKSEK KALP DAKİKA FREKANSI BU TİP ANTRENMANLARDA KAZANILIR.

SOĞUMA PERİODUNDA AMAÇ ; YAVAŞ YAVAŞ ANTRENMAN PERİODUNU DÜŞÜRÜNÜZ (ASLA ANİ DURMAYINIZ. ANİ DURUŞLAR BULANTI,BAŞ DÖNMESİ VE BAYGINLIK HİSSİ VERİR) 
 
ANTRENMAN ; KALBE VE ÇALIŞAN KASLARA KAN AKIŞINI HIZLANDIRARAK KILCAL DAMAR SAYISIN ARTIRIR.KALP KORNER DAMARLARININ ÇAPLARINI BÜYÜTME,YAĞLARI YAKMA VE YÜKSEK DAĞ ÇIKIŞLARINDA PSİKOLOJİK RAHATLIKVERİR.ANTRENMAN ÇEŞİTLERİ :KOŞU,DAĞ YÜRÜYÜŞLERİ, AEROBİK ÇEŞİTLERİ,MUKAVEMET KAYAĞI VS.DİR.  
 
 
BAZAL METABOLİZMA

ORGANİZMANIN HAREKET YAPMADAN SADECE CANLILIK İŞLEVİNİ SÜRDÜREBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN ENERJİ MİKTARIDIR. KİLOGRAM X KALORİ OLARAK HESAPLANIR.ÖR. 70 KG.AĞIRLIĞINDA OLAN BİR DAĞCININ GÜNLÜK BAZAL 
METEBOLİZMA İHTİYACI KAÇTIR . 70 X 24 = 1680 K/K.DİR 
 
OKSİJEN SARFİYATI  
 
ETKİNLİK SÜRESİNCE VÜCUT : ETKİNLİĞİN ÖZELLİĞİNE BAĞLI ÖNCELİKLE KARBONHİDRATLARI VEYA YAĞLARI ENERJİYE ÇEVİRİR.HER İKİSİNİN TÜKENMESİ DURUMUNDA PROTEİNLER DEVREYE GİRER. 
 
1 . AEROBİK ( OKSİJENLİ ) ÇALIŞMA : ETKİNLİK SÜRESİNCE KALP ATIM SAYISI DAKİKADA 140 ‘IN ALTINDA İSE VÜCUT YAĞLARI YAKMAK İÇİN YETERLİ OKSİJEN VE SUYA SAHİP OLACAĞINDAN YAĞLARI ENERJİYE ÇEVİRECEKTİR. 
 
2. ANAEROBİK ( OKSİJENSİZ ) ÇALIŞMA : ETKİNLİK SÜRESİNCE KALP ATIM SAYISI DAKİKADA 140 ’ NİN ÜZERİNDE İSE VÜCUT YETERLİ OKSİJEN VE SUYA SAHİP OLAMAYACAĞINDAN KARBONHİDRATLARI ENERJİYE ÇEVİRECEKTİR. 
 
NOT : 1 . VÜCUDUN AEROBİK VE ANAEOROBİK ÇALIŞMA SÜRESİ İÇİNDE ANILAN ENERJİLERİN YANINDA VİTAMİNLER , MİNARELLER KULLANILMAKTADIR . 
 
NOT : ANILAN DEĞERLER ; KESİN OLMAYIP CİNSİYETE,YAŞA,ANTRENMAN DURUMUNA BESLENMEYE, UYKU DURUMUNA VS.GÖRE DEĞİŞEBİLİR.